Bir Chain'dir Gidiyoruz

Güvenilmez dünyayı daha güvenilir yapma isteği ya da kendi kendimizi denetleyebiliriz mantığı ne kadar da uyuyor Blockchain teknolojisine...

Bu teknolojiyi ilk duyduğumda sanal paradan (Cybercurrency/Cryptocurrency) bağımsız düşünememiştim. İlk Bitcoin çıktı. Bitstore / electronic store olan yerler sadece Bitcoin ile alısveriş yapmayı sağladı. Bunun icin bir üyelik veya kayıt gerektirmedi. Sadece transaction icin bir aplikasyon indirmek yeterli oldu. Amazon sitesi her zaman büyük zincir mağazalardan daha ucuz iken, bitstore'lar Amazon'dan %5-10 daha ucuz satış yaptı. Bitpay denilen bir processor, transaction’lari US $’a dönüştürüyordu. Bitcoin'den sonra sanal paralar çeşitlendi; blackcoin, litecoin vb bir çok sanal para pazarda yerini aldı. Bitcoin’e alternatif çıkan sanal para ürünleri hep orjinalden yola çıkıp geliştirildiler. Bu nedenle Bitcoin’in her zaman ilk yapılmış olma avantajı olacaktır. 

Bende sanal para ile ilgili en yer eden olay: WikiLeaks

WikiLeaks’in faaliyetleri ile Amerika hükümetinin arka planda yürütülen, bilinilmesini istemediği bilgiler vatandaşların erişiminde olunca, WikiLeaks’i kapatmak istediler. Finansal zorluğa duşen WikiLeaks’e bütün eyaletlerden para bağışı yapıldı. Fakat Credit kartları, Western Union, Cashiers Cheques, banka transferleri, Paypal vb. gibi 3. parti yollar WikiLeaks’e para yardımına politik baskıdan dolayı izin vermedi. Hatta Paypal geçici olarak gönderilmek istenen paralara el koydu. Bitcoin'in temelinde Blockchain teknolojisi olması, bu teknolojide merkezi kontrol sisteminin olmaması sayesinde Bitcoin ile yapılan bağışlara engel olunamadı ve WikiLeaks kurtuldu. 

Bu konu biraz 'online gambling' konusuna benziyor. Amerika Birleşik Devletleri yasalarına göre online kumar yasaktır. Bütün online kumar siteleri yurt dışındandır. Bu nedenle yasak cok da etkin olamamakta. İngilizce'de bu tarz açıklara verilen tabir "loophole". Bu büyük bir "hole" 😁

Silk Road (darknet ya da blackmarket diye de biliniyor) gibi IP'yi anonimleştirerek işlem yapılmak istenen siteler Federal Bureau of Intelligence (FBI) tarafından kapatıldı. Bu tarz merkezi denetimin engel olduğu işlemler Blockchain ile engellenemiyor. 

Günümüzde güvenilir alisverişler icin kullandığımız Paypal gibi sanal para ile yapılan alısverişler icin de 'online wallet' hizmetleri var. Kulanımı Paypal’a çok benziyor ve herkes görüntüleyebiliyor. Bu teknolojinin güzelliği denetime ihtiyaç duymadan, blocklarda herkesin önundekini ve arkasındakini görebilmesidir. Açık kartlar ile oynanan bir kağıt oyunu da diyebiliriz. 

Nakit cok bilinmez bir kavram. Sokakta biriyle yaptiğımız alışveriş icin kişiyi tanımamıza gerek yok. Banka transferleri vb işlemler ise fazla kontrollü. Bitcoin gibi sanal para işlemleri her iki uygulamanın ortasında, zaman ve miktar kaydı yapılıyor. İsim transferlerde mecburi değil, fakat tamamen transferi gizlemek imkansız.

Sanal paranın bonus faydalarından biri, saklamak istediğimiz içerikleri; yazdığımız kitap, bırakmak istedigimiz aile mirası, şarkı sözü vb. önemli bilgileri 'cryptograhically convert' yaparak bir sanal para transferine dakika ve saati ile kayıt edilebiliyor. Böylece bilginin kime ait olduğu ve zamanı kanıtlanabiliyor.

Gecen sene Çin Halk Cumhuriyeti sanal paraya yasak koymuştu, kısa süreliğine değer kaybetmesini sağladı. Şu an sadece kimin kullandığının kaydını tutmakta. Asagidaki grafikte son 5 senelik çıkışı görebilirsiniz. 

Bitcoin’in ATM’lerinin çıkması ise tamamen insanoğlunun elinde fiziki birşey tutma ihtiyacından doğdu. Günümüzde Amerika kıtasında yaşayan biri sadece devlete vergi ödemesi ve mahkeme cezaları için nakite ihtiyaç duyar. Bu işlemler haricinde sanal bir para birimi ile yaşayabilir. Sanal para sebebi ile bir gün finansal kuruluşlar devre dişi kalır mı? Yakın bir tarihte olacak gibi değil ama olursa cok da güzel olur. Ocak 2017 itibari ile 1 Bitcoin'in diğer döviz kurları ile karşılaştırması aşağıdaki gibi:

Nasıl işliyor bu sistem diye bir bakayım dedim. Madenciler, grafik kartları, makineler çok sesli calışıyorlar diye okurken, kaçtım kurtardım kendimi o hayattan...

Blockchain teknolojisi bir çok sektörde faydalı olabilir. Sanal para bu kullanım alanlarından sadece bir tanesi. Günümüzde Rus havayollarından S7 Airlines diğer adıyla Siberia Airlines Ethereum Blockchain akıllı kontratlar adında bir ödeme sistemini kullanıyor ve bunu Rusya'nın başlıca bankalarından olan Alfa Bank aracılığıyla yapıyorlar. Alfa Bank finansal messenger icin Ethereum kaynaklı Blockchain prototipi yapmış ve ismine MASTERCHAIN demiş. Bir chain'dir gidiyoruz.

Güney Afrika’daki Fintech firmalarından ThisIsMe (TIM) kimlik tanımlamada Blockchain teknolojisini kullanmaya baslamış ve halkın hizmetine açılıyormuş. Norton Cybersecurity Insights raporuna gore Güney Afrika’daki insanların %76’sı kimlik bilgileri ile dolandırılıyor ve %67’si akıllı telefonlar yüzünden gerçeklestiğini söylüyor. Umariz Blockchain teknolojisine geçmeleri ile kimlik dolandırıcılığı son bulur. 

Hindistan devleti geri kalmamış ve devlet birimlerinden güneydeki Andra Pradesh, siber guvenlik sorunları icin Blockchain teknolojisini kullanmaya başlamış. A.P. Director General of Police “Asya’da siber guvenlik ile savaşmak icin Blockchain kullanmaya baslayan ilk devlet birimiyiz” demiş. Singapore yetkilileri Singapore Ulusal Bankası'nın Blockchain kullanan Hindistan devlet birimi ile işbirliği yapacağını belirtmiş. (Aralik 2016)

Kenya devlet kayıtlarının Blockchain teknolojisine bağlanması icin IBM ve Tech Powerhouse ile görüşmeler yapıyor. Önceliği sağlık, eğitim ve emlak sektörüne vermeyi planlıyorlar. 

Diğer ülkelerdeki Blockchain teknoloji kullanım listesi uzayıp gider. Bence biz uzaya gönderilen Bitcoin'i izleyerek işimize devam edelim. Sevgiyle...

Jade Y. SIMSEK
Int. Relations Manager
CRYPTTECH - Cyber Security Intelligence